کمیته رکن چهارم – کلاهبرداری در حوزه ارز دیجیتال و دنیای کریپتوها رایج شده است و حوزه رمزارزها با وجود فرصت‌های بی‌نظیری که دارد خطراتی نیز آن را تهدید می‌کند.
فرهنگ جدید در فضای رمزارزها هنوز برای بسیاری از افراد درک نشده است. بسیاری از کاربران فضای وب هنوز کلاهبرداری در حوزه ارز دیجیتال اطلاعات کاملی ندارند. سرمایه‌گذاران برای اعتمادسازی و انجام امورشان به تایید هویت‌های متعدد و نشانهای اعتماد صادر شده توسط دولت و سازمان‌های مختلف نیاز دارند. این در حالیست که هیچ نهادی توان پاکسازی کامل فضای وب را ندارد و حتی با روش‌های سنتی هم آمار کلاهبرداری‌های مجازی بسیار بالاست.
با این وضعیت تنها نقطه ممکن برای پیگیری کلاهبرداری اطلاعات ثبت شده فیزیکی کسب‌وکارهاست. اما کلاهبرداری در حوزه ارز دیجیتال رویکرد دیگری دارد. در این فضا هر شخص مالک و مسئول دارایی خود است. برای استفاده از رمزارزها نیازی به تایید هویت نیست و عملا هرکسی به کلید خصوصی شخص دیگری دسترسی پیدا کند، مالک دارایی‌های رمزارزی به حساب می‌آید.
عدم وجود نهاد‌های مرکزی و تایید هویت‌های متعدد، مزایای بسیاری برای این دارایی‌ها به ارمغان آورده است. در مقابل استفاده از این فضا را مستلزم آگاهی و مسئولیت‌پذیری بیشتری کرده است. با توجه به سطح آگاهی کاربران، در حال حاضر ممکن است بسیاری از کاربران دارای دانش و آگاهی کافی برای استفاده از فضای رمزارزها را نباشند و به راحتی در دام کلاهبردارانی بیافتند که در بسیاری از موارد حتی امکان طرح شکایت را هم نداشته باشند.
معنی کلاهبرداری در حوزه ارز دیجیتال
بازار رمزارزهاهم مانند هر بازار دیگری با افزایش محبوبیت شاهد افزایش فعالیت کلاهبرداری بود. به صورت مرسوم هرگونه فعالیت غیرقانونی با هدف سوءاستفاده یا سرقت دارایی‌ها در این فضا هم کلاهبرداری محسوب می‌شود. برخی از روش‌های مرسوم کلاهبرداری در فضای وب با گسترش استفاده از رمزارزها، پای خود را به این فضا هم باز کرده‌اند در حالی که سازوکار متفاوت بلاک‌چین، باعث ایجاد روش‌های متفاوت کلاهبرداری در حوزه ارز دیجیتال شده است.
انواع روش‌های کلاهبرداری در فضای کریپتو
کلاهبرداری در حوزه ارز دیجیتال و کریپتو به عنوان یکی از مسائل جدی مطرح است و شناخت روش‌های مرسوم کلاهبرداری می‌تواند به کاربران در حفاظت از دارایی‌هایشان کمک کند. انواع روش‌های کلاهبرداری در این فضا شامل موارد زیر می‌شود:
فیشینگ: یکی از رایج‌ترین انواع کلاهبرداری در صنعت کریپتو، فیشینگ است. این روش شامل وب‌سایت‌ها، ایمیل‌ها یا پروفایل‌های شبکه‌های اجتماعی می‌شود. در این روش رفتار و ظاهر نسخه اصلی توسط کلاه‌برداران تقلید می‌شود و این افراد با ساخت روش‌های ارتباطی مشابه و با سوءاستفاده از اعتماد کاربران و پروژه‌ها اقدام به سرقت اطلاعات و دارایی‌ها می‌کنند.
پامپ و دامپ: این روش برای افزایش یا کاهش مصنوعی و برنامه‌ریزی شده قیمت یک رمزارز استفاده می‌شود. در این روش عده‌ای با تبلیغات، اطلاعات نادرست یا تزریق/برداشت مصنوعی سرمایه کاربران را تشویق به همکاری در جهت دلخواه خود کرده و با رسیدن به قیمت مد نظر اقدام به برداشت سرمایه می‌کنند و کاربران با زیان قابل توجه در سرمایه مواجه می‌شوند.
طرح‌های پانزی: در طرح‌های پانزی به کاربران وعده بازدهی بالای سرمایه‌گذاری داده می‌شود اما در این طرح‌ها بازدهی با استفاده از دارایی کاربران جدید تامین می‌شود. روندی شکننده که با خشک شدن ورودی سرمایه تازه به چرخه تعریف شده دچار فروپاشی شده و سرمایه‌گزاران زیان قابل توجهی می‌بینند.
ICOهای تقلبی: عرضه اولیه سکه یا ICO فرآیندی است که با استفاده از آن پروژه‌های مختلف می‌توانند با عرضه توکن به جذب سرمایه بپردازند. در نوع تقلبی ICOها، کلاه‌برداران با دادن وعده‌های بی‌پایه و اساس اقدام به جذب سرمایه می‌کنند و سرمایه‌گذاران دارایی‌هایشان را از دست می‌دهند.
پرچم‌های قرمز
آگاهی از خطرات موجود در بازار کریپتو مهم است با این حال شفافیت این فضا در کنار مقداری هوشیاری می‌تواند امکان به دام کلاهبرداری افتادن را به حداقل برساند. به همین دلیل شناخت نشانه‌های مرسوم کلاه‌برداران و پروژه‌های بی‌پشتوانه می‌تواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد.
عدم شفافیت: در فضای رمزارزها که یکی از بنیادین‌ترین ویژگی‌هایش شفافیت است، هرگونه عدم شفافیت می‌تواند نشانهای از یک کلاهبرداری باشد. این موضوع می‌تواند در ابعاد مختلف مانند هویت افراد تیم، اهداف یا نقشه راه یک پروژه تعریف شود.
وعده‌های غیرمنطقی: از دیگر نشانه‌های کلاهبرداری، وعده‌های غیرمنطقی است. برای مثال ادعای بازده سرمایه‌گذاری تضمین شده در فضای رمزارزها عملا غیرممکن است و می‌تواند نشانه خوبی برای کلاهبرداری بودن باشد. پروژه‌های واقعی معمولا رویکری محافظه‌کارانه‌تر دارند و سرمایه‌گذاری را مستلزم پذیرش ریسک توسط سرمایه‌گذاری می‌دانند.
سپیدنامه: سپیدنامه به عنوان سندی با جزییات فنی و اهداف یک پروژه در فضای ارزهای دیجیتال عرضه می‌شود. به همین دلیل در صورت عدم وجود یا مبهم و بی جزییات بودن این سند می‌تواند نشانه برنامه‌ریزی نادرست یا کلاهبرداری باشد که در دو حالت ریسک سرمایه‌گذاری را بالا می‌برد.
تیم تایید نشده یا جعلی: توجه به اعضای تیم پشت یک پروژه بسیار مهم است. کلاه‌برداران می‌توانند با جعل پروفایل افراد سعی در فریب افراد داشته باشند و به همین دلیل تحقیق در مورد افراد معرفی شده در پروژه‌ها بسیار مهم است.
عدم مشارکت جامعه: پروژه‌های معتبر معمولا جامعه و پایگاه اجتماعی قوی در شبکه‌های اجتماعی دارند و به همین دلیل نبود این جامعه برای پروژه‌ها می‌توانند نشان دهنده یک کلاهبرداری باشد.
کاربرد: تعریف پروژه در فضای رمزارزها به معنی شناسایی یک نیاز و پاسخ به آن با استفاده از یک روش، محصول یا خدمت است. این به این معنی است که هر پروژه برای عرضه نیاز به تعریف کاربرد خود دارد و در این صورت اگر پروژه‌ای کاربرد نامشخصی داشته باشد می‌تواند این موضوع را به عنوان یک نشانه برای کلاهبرداری دانست.
مخاطره آمیز بودن سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها شاخصی برای میزان سوددهی این فضا است. آگاهی، هوشیاری و شناخت از جمله مواردی است که کاربران می‌تواند شانس قربانی شدن توسط یک پروژه کلاهبرداری را به حداقل برسانند.
به همین دلیل بهتر است قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری تحقیق کاملی در مورد چیستی و چگونگی پروژه مد نظر کرده تا از ارزش و ادعاهای مطرح شده اطمینان کامل‌تری کسب کنید. علاوه‌بر دقت به نکات گفته شده بهتر است برای کاهش ریسک از صرافی‌ها و کیف‌پول‌های معتبر استفاده کنید تا کمترین احتمال هک و مشکلات امنیتی متوجه دارایی‌هایتان شود. در نهایت اگر پروژه یا ادعایی بیش از حد خوب به نظر می‌رسد بهتر است برای سرمایه‌گذاری در آن دقت بیشتری به خرج دهید تا خود را در مقابل کلاه‌برداران محافظت کنید.
منبع : افتانا
