کمیته رکن چهارم – به دلیل تغییران ناگهانی و غیرقابل پیشبینی قطب شمال مغناطیسی زمین، سامانههای مسیریابی با اختلال مواجه شدهاند.
قطب شمال مغناطیسی زمین به صورت پیوسته حرکت میکند و در حال حاضر از بخش قطبی کانادا به سمت سیبری تغییر مسیر داده است.
سرعت حرکت قطب شمال مغناطیسی زمین هر سال ۱۴٫۵ کیلومتر افزایش مییابد؛ اما در آخرین بررسی مشخص شد این عدد به ۵۴ کیلومتر در سال رسیده است. این مسئله از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ زیرا جابهجایی قطب زمین تأثیر مستقیمی روی فناوریهای مسیریابی میگذارد.
تغییر یاد شده به دلیل حرکت مایع درون مرکز زمین رخ میدهد؛ اما پژوهشگران هیچ الگویی برای آن کشف نکرده و از طرفی به تازگی کاملاً غیرقابل پیشبینی شده است.
با توجه به شرایط یاد شده کارشناسان به صورت پیوسته مدلهای مغناطیسی زمین را بروز میکنند تا تداخلی در عملکرد سامانههای ناوبری مانند گوگل مپ، هواپیماها و وسایل نقلیه نظامی به وجود نیاید. برای مثال در آخرین نوبت، سال ۲۰۱۵ بروزرسانی انجام شد و با وجود این که انتظار میرفت تغییرات بعدی در سال ۲۰۲۰ صورت گیرد، به علت تغییرات گسترده این عمل به تازگی صورت گرفته است.
ابزارهایی مانند تلفن هوشمند یا سیستم ناوبری هواپیماها از طریق امواج رادیویی با ماهوارههای موقعیتیاب جغرافیایی ارتباط برقرار کرده، بدون نیاز به میدان مغناطیسی زمین موقعیت دقیق را پیدا میکنند؛ اما در چنین شرایطی، اگر مدلهای مذکور بروزرسانی نشوند، نمیتوان به نتایج و جهت نمایش داده شده اطمینان کرده و حتی امکان ایجاد تلفات جانی نیز به وجود میآید.
برای مثال عده از کارشناسان معتقدند، حوادث دریایی چند سال گذشته، مانند برخورد کشتی نظامی آمریکایی با تانکر نفتکش یا حتی حادثهی کشتی سانچی به علت اختلالهای موقعیتیاب جغرافیایی رخ دادهاند. تغییرات قطب شمال مغناطیسی و نیاز مداوم به بروزرسانی مدلها میتواند یکی از این دلایل باشد. بهخصوص که سرعت حرکت آن نیز به صورت غیرقابل پیشبینی افزایش یافته و ممکن است دگرگونیهای دیگری نیز در آینده رخ بدهد.
همچنین موضوع یاد شده نشان میدهد دستکاری مدلهای مغناطیسی توسط هکرها میتواند فاجعه آفرین باشد.