کمیته رکن چهارم – شرکت نیورالینک از پیشرفت خود در زمینه توسعه ایمپلنتهای رابط ذهن و رایانه رونمایی کرد.
ایلان ماسک (Elon Musk)، مدیرعامل شرکتهای اسپیس اکس (Space X)، تسلا و اپن ای آی (OpenAI)، در سال ۲۰۱۷ شرکتی را به نام نیورالینک (Neuralink) تأسیس کرد. هدف از این کار تولید تراشهای برای انتقال اطلاعات میان انسان و رایانه اعلام شد. با وجود این تاکنون هیچگونه اطلاعاتی در رابطه با نوع عملکرد یا پیشرفت این پروژه در دسترس نبود.
ایلان ماسک به تازگی از اولین دستاوردهای شرکت نیورالینک رونمایی کرد. محصول این شرکت هماکنون توانایی خواندن فعالیتهای مغزی موش را دارد. این کار از طریق دهها الکترود کوچکی که در قالب ایمپلنت در نورونها و سیناپسهای موش نصب شدند، امکانپذیر شد.
شرکت نیورالینک ادعا میکند به فناوریهایی دست یافته است که اجازه میدهد سامانههای محاسباتی با سرعت بالا را در داخل مغز کار گذاشت. این کار نسبت به روشهای امروزی با ایجاد آسیب و جراحی کمتری همراه است.
با توجه به گزارش مکس هداک (Max Hodak)، مدیرعامل نیورالینک، شرکت یاد شده هماکنون به دنبال دریافت مجوز از سازمان غذا و دارو آمریکا است تا بتواند از اوایل سال ۲۰۲۰، آزمایشهای بالینی روی انسان را آغاز کند. در این روش ۴ حفرهی ۸ میلیمتری داخل جمجمه بیماران ایجاد میشود. سپس پزشکان ایمپلنتهایی در این بخشها کار میگذارند که امکان کنترل رایانه و تلفنهای هوشمند را از طریق تفکر فراهم میآورند.
هداک گفت: «بسیاری از مردم مینویسند که اقدام یاد شده غیرممکن است. در طول دههی آینده موارد بسیار عظیمی وجود خواهند داشت که باید آنها را جدی گرفت.»
شرکت نیورالینک تاکنون بیش از ۱۵۰ میلیون دلار از سوی سرمایهگذاران خود دریافت کرده است. حداقل یک صد میلیون دلار از این مبلغ توسط ایلان ماسک پرداخت شده است. ماسک بیان میکند در نهایت میلیونها نفر تصمیم میگیرند روی تقویت سایبرنتیک سرمایهگذاری کنند.
ماسک در یک نشست خبری توضیح داده بود:
مسئلهی بالا بسیار عجیب است؛ اما در نهایت ما توان همزیستی با هوش مصنوعی را به دست میآوریم. این یک موضوع اجباری نیست. شما میتوانید در صورت تمایل آن را انتخاب کنید. من فکر میکنم این پیشرفت در مقیاس تمدن بشری از اهمیت بالایی برخوردار است.
در حال حاضر استارتآپهای بسیاری مانند «کنترل لب» (CTRL-labs) و کرنل (Kernel) هستند که روی توسعه ابزارهای خارجی در این زمینه کار میکنند. هدف آنها تشخیص الگوهای شبکه عصبی، از خارج بدن و انتقال آنها به رایانه است. در گام بعدی این دو شرکت قصد دارند روی شیوهی ایمن واردسازی ابزارهای خود به داخل ذهن تحقیق کنند. محلی که سیگنالها در قویترین حالت خود قرار داشته و پردازشها سریعتر انجام میشوند.
روباتی که برای کارگزاری ایمپلنتها به کار گرفته میشود.
قرار دادن سیمهای الکتریکی و ابزارها در داخل مغز بهدقت بسیار بالایی نیاز دارد؛ زیرا مغز بهطور طبیعی تمایل دارد ایمپلنتهای مغزی را بهعنوان مهاجم در نظر بگیرد. در نتیجه بافت زخم پیرامون ابزارها و سیمها بهمنظور از بین بردن شکاف ترمیم شده و روی عملکرد و کیفیت سیگنالهای در حال تبادل تأثیر میگذارد. در حال حاضر افرادی وجود دارند که به صورت داوطلبانه حاضر میشوند برای رفع محدودیتهای حرکتی و بیماریهایی مانند پارکینسون، تجهیزاتی در ذهن آنها کار گذاشته شود؛ اما با توجه به چالش یاد شده، خطرات بلند مدتی برای آنها به وجود میآید.
شرکت نیورالینک در نظر دارد روشی ایمن برای کارگذاری تراشههای خود در ذهن بیماران ایجاد کند که خطرات ذکر شده را نداشته باشد. برای کارگزاری ایمپلنتها در حفرههای ایجاد شده از روباتهای بسیار کوچکی استفاده میشود که با بهرهگیری از لیزرهای نوری سطح بالا، سیمها را در محل تعیین شده قرار میدهد. هر یک از سیمها قطری معادل یکچهارم موی انسان داشته و حاوی دهها الکترود است. این اقدام باعث میشود تا بتوان آنها را بهگونهای در محل خود محکم کرد که از بافت مغزی عبور کرده و مشکلی ایجاد نکنند.
لنزها و نرمافزار دید رایانهای به روبات کمک میکند تا از آسیب زدن به رگهای خونی خودداری کند و آسیب وارد شده به ذهن و تشکیل بافت زخم به کمترین میزان خود برسد.
فیلیپ سبس (Philip Sabes)، محقق نیورالینک گفت:
از آنجایی که سیمها بسیار نازک و انعطافپذیر هستند، انتظار میرود که به جای پاره شدن با زخم و بافتها حرکت کنند.
یکی از موشهای مورد آزمایش
در گزارش منتشر شده توسط نیورالینک آمده است به کمک روبات یاد شده تاکنون ۱۹ جراحی روی حیوانات انجام گرفته و ۸۷ درصد آنها موفقیتآمیز بودهاند. در یکی از این آزمایشها یک موش در قفس پلاستیکی بزرگی که با خردههای چوب و پنیر پر شده بود قرار گرفت. سیمهای به کار گرفته شده در این آزمایش به درگاه USB-C موجود در سر موجود متصل بودند و افکار آن را به رایانه منتقل میکردند. در این حالت یک محققان میتوانستند از طریق یک بلندگو صدای نورونها را بشنوند و نرمافزاری نیز به ثبت و تحلیل فعالیتهای مغزی پرداخته، توان ذهن را اندازهگیری میکرد.
سبس توضیح داد، نتایج نشان داد میزان اطلاعات جمعآوری شده از موش آزمایش بالا، ۱۰ برابر بیشتر از قویترین حسگرهای امروزی بود.
البته باید ذکر کرد بسیاری از درمانها و روشهای جراحی روی حیوانات به کار گرفته میشوند، برای انسانها مؤثر نیستند. در حال حاضر شایعاتی وجود دارد که نیورالینک فناوری خود را روی نخستیسانان نیز آزمایش میکند؛ اما پاسخی نسبت به این موضوع ارائه نشده است. پژوهشگران معتقدند حتی اگر پروژهی نیورالینک موفقیتآمیز باشد، این شرکت ابتدا باید نسبت به کاربردی و ایمن بودن آن پاسخ دهد تا بتوان از عملکرد آن اطمینان حاصل کرد.
تراشه دستگاهی که پشت گوش نصب میگردد
در صورتی که نیورالینک موفق شود مجوزهای لازم را دریافت کند، پس از کارگذاری ایمپلنتهای یاد شده، ابزار کوچکی پشت گوش وی قرار میگیرد. این ابزار وظیفهی دریافت و ثبت فعالیتهای مغزی و انتقال دادهها به رایانه را بر عهده دارد.
هداک شرح داد، اولین جراحی با بیهوشی عمومی انجام خواهد شد؛ اما با پیشرفت فناوری در آینده این کار به صورت موضعی انجام خواهد گرفت.
وی ادامه داد:
ما در آینده سوراخها را با لیزر ایجاد کرده، رشته سیمها و حسگرها را کار میگذاریم و سپس به خانه بازمیگردیم. به طور کلی این اقدام به مانند تجربهی عمل لیزیک است.
کارشناس مذکور افزود، اگر همهچیز مطابق برنامه پیش برود، بیماران میتوانند در داخل یک پیام متنی یا ایمیل ساده، با تفکر به عباراتی که میخواهند، آنها را بنویسند. همچنین امکان جابهجایی کرسر یا صفحات وب را تنها از طریق ذهن خواهد داشت. در گام اول نیورالینک میخواهد امکان کنترل تلفنهای همراه، ماوس و صفحهکلید را فراهم کند و همچنین در حال توسعه برنامهای برای آیفون است که امکان کنترل آن با ژستهای حرکتی را فراهم میآورد.
همچنین در آیندهای دور احتمالاً کسانی که از این فناوری بهره میبرند، بتوانند با توجه به نیاز خود زبان گفتاری جدیدی را مستقیماً در ذهن دانلود کنند یا افکار خود را به صورت دیجیتالی با دیگران به اشتراک بگذارند. با وجود این در حال حاضر تمرکز روی درمان بیماران قرار دارد و هدف نیورالینک دستیابی به سرعت تایپ ۴۰ کلمه در دقیقه است.
منبع : سایبربان