کمیته رکن چهارم – ظهور اینترنت و فضای سایبری عرصه تازه‌ای برای سیاست پدید آورده است.
واقعیت این است که بر خلاف آنچه اکثریت مردم گمان می‌کنند، فضای سایبری فضایی مجازی و غیرواقعی نیست. درواقع، کاربرد کلمات مجازی موجب گمراه کردن افراد و تغییر مسیر ایده‌ها در این حوزه شده است. فضای سایبری حوزه جدیدی برای اثرگذاری محسوب می‌شود و نتیجه دوستی، همکاری، رقابت، دشمنی و حتی جنگ بین کشورها و دیگر عوامل به شمار می‌رود. این موارد به روشنی نشان می‌دهد که اینترنت و فضای سایبری عرصه تازه‌ای برای سیاست پدید آورده است؛ فضایی که عوامل فعال و سیاست‌گذاران آن را افراد، گروه‌ها و دولت‌ها تشکیل می‌دهند.
در کشورهای نوظهور، فضای سایبری پایه‌ای برای رشد اقتصادی و همچنین سرعت پیشرفت صنعتی و فنی در بسیاری از بخش‌ها محسوب می‌شود؛ اما در برخی از کشورها (نظیر چین)، این فضا به عنوان تهدیدی برای نظام سیاسی حاکم به شمار می‌رود و این امر به‌طورکلی به کاربرد فیلترها و موانعی برای کنترل دسترسی به اینترنت و استفاده از آن منجر می‌شود. برای برخی از کشورها، فضای سایبری ممکن است چالشی ژئوپلیتیک در توسعه روابط بین‌المللی باشد؛ به نظر می‌رسد که تصمیم گروه بریکس برای راه‌اندازی یک شبکه فیبری زیردریا در اطراف امریکا نیز از همین نگرانی نشئت گرفته است.
بنابراین، برخی از این کشورها با ایجاد یک درگاه (پورت) مستقل، در حال تلاش برای کنترل نقاط دسترسی به اینترنت هستند. اگرچه این رویکرد با طرح کلی اینترنت برای دسترسی به کلیه شبکه‌ها ناسازگار است، می‌تواند از سیاست داخلی کشورها (کنترل کردن محتوای اطلاعاتی فرامرزی) و همچنین سیاست خارجی کشورها (آمادگی دفاعی در برابر حملات احتمالی تحت چهارچوب دفاعی) بهره‌مند شود.
در عرصه فضای سایبری، جمهوری خلق چین، علاوه بر نظارت و کنترل اینترنت، سیاست دیگری را نیز در پیش گرفته است:
توسعه فعالیت‌های تهاجمی عبارت است از قابلیت‌های جاسوسی سایبری، خنثی‌سازی یا از کار انداختن موقت سامانه‌های اطلاعاتی ملی.
از سال ۲۰۰۶، رویدادهایی به وقوع پیوسته است که نشان می‌دهد که سرویس‌های چینی مشغول جاسوسی از سامانه‌های مختلف کشورهای غربی (امریکا، سازمان ملل و غیره) بوده‌اند و تحلیل‌های صورت گرفته توسط شرکت‌های امنیت سایبری نشان می‌دهد که یک یا حتی چند عملیات جاسوسی سایبری علیه دولت‌ها، شرکت‌های چندملیتی و تعدادی از سازمان‌های جهانی در حال انجام است.
در حال حاضر، سوءاستفاده روزافزون از نقص‌ها و کمبودهای سامانه‌های اطلاعاتی و شبکه‌های سایبرنتیک و تشدید تبعات آن، هدف گرفتن زیرساخت‌های حساس، ارتش و دولت موجب بروز فعالیت‌های مخرب در حوزه جرائم سایبری شده است. شروع جنگ در نظر گرفته می‌شود و به انتقام جنگی یا سایبری منتهی می‌شود. به همین صورت، کاخ سفید در سند «راهبرد بین‌المللی فضای سایبری» بر حق دفاع از خود در برابر حملات سایبری تأکید می‌ورزد. این مؤلفه‌ها به احتمال ایجاد اختصاصات، سلاح‌ها و سازمان‌هایی منجر شده است که قلدری سایبری را در بافت گسترده‌تری از اسناد راهبردهای دفاع سایبری هدف می‌گیرد؛ به‌طوری‌که هدف اصلی و نهایی آن باید انتقال از راهبرد دفاعی مستحکم بر مبنای خطوط دفاع مغناطیسی و ایجاد رویکردی با راهکارهای امنیتی گسترده باشد.
بنابراین، بسیاری از کشورها تقریباً اعلام کرده‌اند که توسعه قابلیت‌های دفاع سایبری خود را یک ضرورت می‌دانند (یعنی می‌خواهند که به فرماندهی و تجهیزات ضدحمله مجهز شوند) تا بتوانند به حملاتی که احتمالاً زیرساخت اصلی بخش‌ها را هدف می‌گیرد، پاسخ مناسب نشان دهند.
تکامل قابلیت‌های سایبری شامل امکان توسعه عملیات‌های تهاجمی علیه افراد و سازمان‌هایی می‌شود که ممکن است درگیر فعالیت‌های خصمانه شوند، به‌ویژه تهدید به انتقام‌گیری از مهاجمان بالقوه صورت می‌گیرد تا ضمن اثرگذاری بر محاسبات راهبردی آنها، از اقدام آنها برای انجام فعالیت‌های مخرب ممانعت به عمل آورد.
مطمئناً ارائه چنین راهبرد سایبری مستلزم بازتعریف راهبردهای کشورهای غربی در حوزه امنیت سایبری است؛ یعنی، بازتعریف سلاح‌هایی که باید برای واکنش به مسائل امنیت سایبری فعلی و آتی توسعه داده شود؛ و همچنین بازتعریف فلسفه اساسی مسائل امنیت سایبری به گونه‌ای که همکاری عملیاتی بین بخش‌های مختلف از جمله بخش‌های خصوصی، اجرایی و نیروهای امنیتی و حتی دولتی میسر شود.
درواقع، مبنای سیاست سایبری چین بر پایه جذب فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی به‌منظور دستیابی به مزایای اقتصادی و همچنین پایه‌ریزی راهبرد جنگ اطلاعاتی شکل گرفته است که در آن، سامانه‌ها امکان دسترسی ارتش آزادی‌بخش خلق چین را به سامانه‌های متصل به اینترنت فراهم می‌کنند و در نتیجه، امنیت زیرساخت‌ها، مبادلات و داده‌های ذخیره شده توسط دولت‌ها، به‌ویژه دولت‌ها و کاربران غربی در معرض تهدید قرار می‌گیرد. از این چشم‌انداز، می‌توان گفت که چین از مدت‌ها قبل دارای سامانه بازدارنده سایبری بوده است که ظاهراً ابزاری برای جاسوسی سایبری در جهان به شمار می‌رود.
منبع : سایبربان
