کمیته رکن چهارم – در آگاهیرسانی قبل با موضوع «امنیت و حریم خصوصی در تلگرام (۱)» چگونگی دسترسی به تنظیمات امنیت و حریم خصوصی در نرمافزار تلگرام و طریقه استفاده از امکانات حفاظت از حریم خصوصی در این برنامه آموزش داده شد. در این آگاهیرسانی ابتدا به آموزش تنظیمات امنیت پرداخته میشود و سپس نحوه گفتگوی محرمانه در این نرمافزار آموزش داده خواهد شد.
تنظیمات مرتبط با امنیت
همانند توضیحات ارائه شده در آگاهیرسانی قبل بایستی به بخش تنظیمات برنامه تلگرام وارد شد. تصویر این تنظیمات در شکل زیر قابل مشاهده است.
حال به بررسی تنظیمات مختص امنیتی میپردازیم.
• ایجاد قفل ورودی (Passcode Lock)
با استفاده از این امکان میتوان قفلی برای فعالکردن تلگرام در تلفن همراه ایجاد کرد که میزان امنیت دسترسی به پیامها و محتوای نرمافزار را افزایش میدهد
با انتخاب گزینه Passcode Lock کاربر میتواند رمز ورود به تلگرام را مطابق شکل زیر که یک عدد چهار رقمی است را تعیین کرده و تایید کند. با افزودن رمز، علامت قفلی در صفحه اصلی نرمافزار ظاهر میشود که نشاندهنده فعالبودن قفل ورودی است. در صورت نیاز به تغییر رمز ایجادشده با انتخاب گزینه Change Passcode این امکان میسر خواهد شد.
همچنین در بخش Auto-Lock این قابلیت وجود دارد که بتوان زمان خودکار فعالشدن قفل نرمافزار را تنظیم کرد که در اصل پس از آن زمان، نرمافزار بهطور خودکار قفل شده و نیاز به واردکردن رمز برای فعالشدن مجدد آن است. شکل زیر مرتبط با تنظیمات این بخش بوده که در آن زمان پیشفرض فعالشدن قفل یک ساعت است اما قابلیت کاهش این زمان به ۵ دقیقه و یا افزایش آن به ۵ ساعت وجود دارد. با انتخاب Done فرایند تکمیل می شود.
• تائید سازی دومرحلهای (Two-step Verification)
بهطورکلی روند فعالسازی تلگرام در دیگر دستگاههای کاربر نظیر تبلت و یا رایانه شخصی ارسال شماره تماس از سوی کاربر به سرور تلگرام و دریافت کد فعل سازی چهاررقمی با استفاده از پیامک است. کاربر با واردکردن کد میتواند نرمافزار را در سیستم خود فعال کرده و استفاده کند. با استفاده از این تنظیمات، این امکان فراهم میشود که نحوه فعالسازی امنیت بیشتری یابد و علاوه بر واردکردن کد ارسالی نیاز به ثبت رمز عبور باشد. با واردشدن به بخش مربوطه از طریق صفحه تنظیمات با انتخاب گزینه Set Additional Password میتوان رمز مورد نیاز برای تایید دومرحلهای را تنظیم کرد.
• رصد دستگاههای مورد استفاده برای تلگرام (Active Sessions)
علاوه بر موارد ذکر شده، در بخش Active Sessions این امکان برای کاربر موجود است که بتواند کلیه سیستمهایی که تاکنون با حساب کاربری خود نرمافزار در آنها فعالشده است را مشاهده کرده و در صورت عدم تطبیق با اطلاعات کاربر بتواند سیستمهای نامعتبر را غیرفعال نماید. با واردشدن به این بخش صفحه ای مطابق شکل زیر ظاهر میشود که بخش بالایی صفحه مشخصات سیستم و IP اصلی دستگاهی است که فرد با آن وارد تلگرام شده است و در بخش دوم مشخصات و IP سایر دستگاه هایی که کاربر با استفاده از آنها در تلگرام فعالیت کردهاست، قابل مشاهده است. با استفاده از گزینه Terminate All Other Sessions کاربر می تواند حساب کاربری فعالشده در دستگاه های غیر از دستگاه اصلی را از غیرفعال کند. در صورت ورود به تلگرام توسط رایانههای عمومی و سایر مجراهای نا امن از این طریق میتوان از عدم دسترسی افراد نامعتبر به حساب کاربری تلگرام اطمینان حاصل کرد.
• خودویرانگری حساب کاربری (Account self-destructs)
یکی از ویژگیهای منحصربهفرد تلگرام امکان از بین بردن حساب کاربری و اطلاعات و محتوای آن بهصورت خودکار است که این امکان را به کاربر میدهد در صورت عدم فعالبودن در مدتزمان تعریفشده توسط او حساب کاربری به شکل خودکار از بین رفته و امکان دسترسی و سو استفاده دیگران موجود نباشد. مدت زمان پیشفرض برای از بین رفتن حساب در صورت غیرفعالبودن ۶ ماه است که با وارد شدن به این بخش مطابق شکل زیر می توان آن را کاهش و یا افزایش داد.
گفتگوی محرمانه در تلگرام
گفتگوی محرمانه در تلگرام یکی از ویژگیهای بسیار خوب این نرمافزار برای محافظت از حریم خصوصی و امنیت کاربران است. ویژگیهای اصلی این نوع گفتگو در تلگرام به شرح زیر است:
• گفتگوها در کارگزارهای داده تلگرام ثبت نمیشود.
• به صورت سرتاسری رمزنگاری میشود. یعنی پیغامهای ارسالی از ابتدای مسیر تا رسیدن به مقصد رمزشده هستند.
• در دستگاههای دیگر که در آنها از تلگرام استفاده میکنید دیده نمیشوند.
• گفتگوهای انجامشده دارای یک زمانبندی برای تخریب هستند و بعد از گذشت زمان معینی از بین میروند.
• اجازه ارسال گفتگوهای انجامشده به گروهها و افراد دیگر به هیچ کدام از افراد دو طرف ارتباط داده نمیشود.
برای انجام گفتگوی محرمانه با یکی از افراد موجود در لیست مخاطبان، ابتدا وی را در لیست مخاطبان انتخاب کنید. با انجام این انتخاب آخرین صفحه مکالمات اخیری که با هم داشتهاید نمایش داده میشود. سپس قسمت بالای صفحه که نام مخاطب یا شماره وی همراه با تصویر نمایه وی قرار دارد را انتخاب کنید.
پس از انتخاب، مشخصات مخاطب مورد نظر نمایش داده میشود. در این صفحه با انتخاب گزینه Start Secret Chat یک گفتگوی محرمانه میان شما و مخاطب مورد نظر ایجاد میشود.
در انتها صفحه گفتگوی محرمانه ایجادشده نیز به شکل زیر خواهد بود. با کلیک کردن بر روی نام و یا شماره مخاطب امکانات مرتبط با گفتگوی محرمانه را مشاهده خواهیم کرد.
در تلگرام دو امکان قابل توجه برای مکالمه محرمانه تعبیه شده است: امکان تعیین زمان برای از بین رفتن پیغامها در حین گفتگو (Self Destruct Timer) و همچنین امکان مشاهده تصویری کلید رمز پیغامهای محرمانه (Encryption Key). محل این دو امکان در شکل زیر نمایش داده شده است.
با انتخاب گزینه Self-Destruct Timer شکل زیر نشان داده میشود که توسط آن میتوانید زمان از بین رفتن پیغامها را مشخص کنید.
با انتخاب گزینه Encryption Key کلید محرمانه گفتگو به صورت گرافیکی نمایش داده میشود که مشابه شکل زیر است. برای اینکه مکالمه امن باشد بایستی کلید نمایشدادهشده به شما با کلیدی که به مخاطبتان نمایش داده میشود یکسان باشد. بنابراین با چککردن این موضوع میتوانید مطمئن شوید که کسی مکالمه شما را شنود نمیکند. البته بایستی توجه داشته باشید که از ارسال این شکل برای مخاطبتان خودداری کنید و بررسی تطابق تصاویر را به شکل حضوری یا روش امن دیگری انجام دهید. چرا که ممکن است کلید در مسیر شنود شده و با استفاده از آن مکالمات رمزگشایی شوند.